Düğün Takılarının Hukuki Durumu: Ziynet Eşyası Davaları
BOŞANMADA ALTINLAR VE TAKILAR KİME AİT OLUR
Düğün Takıları Nelerdir? Ziynet Eşyası Kavramı
Düğünlerde gelin ve damada takılan takılar, genellikle “ziynet eşyası” olarak adlandırılır. Ziynet eşyası, altın, gümüş, platin gibi değerli madenlerden yapılmış; kolye, bilezik, yüzük gibi süs eşyalarını ifade eder. Bu takılar, özellikle gelin için yapılan takılar olup, yerleşik yargı kararlarına göre kadına ait sayılır ve boşanma sürecinde talep edilebilir.
Ziynet Alacağı Davanız İçin Alanında Uzman Avukatlarımıza Ulaşın
A&S Hukuk bürosu Yalova Aile Hukuku Avukatı kadrosu ile bu zorlu süreçte tüm müvekkillerimize bireysel olarak kendi durumları özelinde profesyonel hukuk desteği ve danışmanlık hizmeti sunmaktadır. İletişim sayfamızdan bize ulaşabilir, detaylı bilgi alabilirsiniz.
Düğün Takılarına Dahil Olan Ziynet Eşyaları
Düğün takıları denildiğinde aşağıdaki eşyalar ziynet niteliği taşıyan değerli varlıklar arasında yer alır:
- Altın Takılar: Bilezik, kolye, küpe, yüzük, gerdanlık, altın kemer, çeyrek altın, yarım altın, tam altın, Cumhuriyet altını, Reşat ve Hamit altın gibi çeşitler.
- Gümüş Takılar: Gümüş bilezik, yüzük, kolye, küpe gibi süs eşyaları.
- Değerli Taşlı Takılar: Pırlanta, elmas, yakut, zümrüt gibi taşlarla süslenmiş takılar.
- Değerli Saatler: Değerli taşlarla süslenmiş veya değerli madenlerden yapılmış saatler ziynet eşyası olarak kabul edilebilir.
- Külçe Altın: Özellikle yatırım amaçlı verilen külçe altınlar da düğün takısı sayılabilir.
Ziynet Sayılmayan Eşyalar Nelerdir?
Her değerli eşya düğün takısı olarak kabul edilmez. Ziynet eşyası sayılmayan bazı unsurlar şunlardır:
- Nakit Para: Düğünde takılan paralar ziynet olarak değil, borç ya da yardım olarak değerlendirilir. Ancak bu tutarlar da boşanma davasında talep konusu olabilir.
- Beyaz Eşya ve Mobilya: Çamaşır makinesi, buzdolabı, koltuk takımı gibi eşyalar ziynet niteliğinde değildir.
- Elektronik Eşyalar: Bilgisayar, televizyon gibi teknolojik ürünler ziynet kapsamında değerlendirilmez.
- Balayında Takılan Takılar: Düğün anında takılmayan, sonradan hediye edilen takılar (örneğin balayı sırasında alınanlar) genel olarak ziynet sayılmaz. Ancak yerel örf-adetler ve tarafların karşılıklı iradeleri bu değerlendirmeyi etkileyebilir.
Önemli Not: Bir eşyanın ziynet olup olmadığına ilişkin son değerlendirmeyi mahkemeler, somut olayın özelliklerine göre yapar.
Boşanma Davasında Düğün Takıları Nasıl Talep Edilir?
Düğün takıları, boşanma davası sırasında veya boşanma sonrasında ayrı bir dava açılarak talep edilebilir. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken bazı önemli detaylar vardır:
1. Boşanma Davasıyla Birlikte Talep
Boşanma dilekçesinde açıkça belirtilmek koşuluyla, takıların aynen iadesi ya da bedelinin ödenmesi istenebilir. Bu tür talepler ayrı bir dava olarak değerlendirilir ve ek harç ödemesi gerekir. Hakim, takı davasını boşanma davasından ayırma (tefrik) kararı verebilir.
2. Boşanma Sonrası Ayrı Dava Açma
Boşanma kararı kesinleştikten sonra da düğün takıları için ayrı bir dava açılabilir. Bu davada, ziynet eşyalarının aynen iadesi ya da nakdi bedelinin tahsili talep edilebilir. Ancak bu tür taleplerde zamanaşımı süresi dikkate alınmalıdır.
Düğün Takıları İçin Hangi Talep Şekilleri Mümkündür?
Düğün takılarının geri alınması için iki farklı talep yöntemi söz konusudur:
- Aynen İade Talebi: Takıların türü, sayısı ve ayarı belirtilerek aynı şekilde iadesi talep edilebilir. Örneğin, “5 adet 22 ayar bilezik, 1 adet altın set” gibi.
- Bedel (Nakden İade) Talebi: Takılar aynen iade edilemiyorsa veya davacı sadece bedelini istiyorsa, dava tarihindeki rayiç bedel üzerinden ödeme talep edilebilir.
Terditli (Kademeli) Dava Açmak Daha Güvenlidir
Ziynet eşyaları için dava açarken terditli talep yöntemi tercih edilebilir. Yani öncelikle aynen iade, mümkün değilse bedel talep edilir. Bu yöntem, davanın tamamen reddedilmesi riskini azaltır.
Örnek Talep Cümlesi:
“Davalının zilyetliğinde bulunan 5 adet 22 ayar bilezik, 1 adet altın set ve 2 adet yarım altının aynen iadesine; aynen iadenin mümkün olmaması halinde dava tarihindeki bedellerinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ederim.”
ZİYNET EŞYASI DAVASI NEDİR, NASIL AÇILIR? DİLEKÇE, SÜREÇ VE DELİLLER
Evlilik sürecinde gelin adına takılan ziynet eşyaları (altın, takı setleri vb.), Türk Medeni Kanunu’na göre kadının kişisel malı sayılır. Ancak boşanma sürecinde bu takıların kimde kaldığına dair sıkça uyuşmazlık yaşanır. Bu nedenle “ziynet eşyası davası” açılması gerekebilir. Peki bu dava nasıl açılır, hangi belgeler gerekir ve ziynet eşyaları nasıl ispatlanır?
Ziynet Eşyası Davası Hangi Mahkemede Açılır?
Ziynet eşyası davası, Aile Mahkemesi‘nde açılır. Eğer ilgili yerleşim yerinde Aile Mahkemesi yoksa, Asliye Hukuk Mahkemesi bu davaya Aile Mahkemesi sıfatıyla bakar.
Ziynet Eşyası Davası Dilekçesinde Neler Yer Almalı?
Bir ziynet eşyası davası dilekçesi aşağıdaki temel bölümleri içermelidir:
Taraf Bilgileri:
- Davacı ve davalının adı-soyadı, adresi, T.C. kimlik numarası.
Mahkeme Bilgisi:
- Yetkili mahkeme adı (örneğin: İstanbul … Aile Mahkemesi).
Dava Konusu:
- Ziynet eşyalarının aynen iadesi veya bedelinin tahsili talebi.
Olay Açıklamaları:
- Evlilik ve boşanma tarihleri.
- Düğünde takılan ziynet eşyalarının türü, sayısı ve ayarı.
- Takıların kimin tarafından takıldığı ve şu an kimde olduğu.
- Takıların aynen iadesinin mümkün olup olmadığı.
- Bedel talebi varsa, dava tarihindeki yaklaşık değeri.
Hukuki Dayanaklar:
- Türk Medeni Kanunu (TMK), Borçlar Kanunu (BK), Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK).
Deliller:
- Nüfus kayıt örneği, evlilik cüzdanı, boşanma kararı, düğün fotoğrafları, videolar, tanık beyanları, kuyumcu faturaları, banka dekontları, bilirkişi talebi, yemin vb.
Sonuç ve Talep:
- Takıların aynen iadesi, mümkün değilse bedellerinin tahsili, yargılama giderlerinin davalıya yüklenmesi.
Ziynet Eşyası Davası Dilekçesi Örneği
Dilekçenin tam bir örneği için aşağıdaki bağlantıya tıklayabilirsiniz:
“Ziynet Eşyası Davası Dilekçe Örneği”
Dilekçede ayrıca dava değeri açıkça belirtilmeli, mümkünse belirsiz alacak davası olarak açılmalı ve “fazlaya dair haklar saklı tutulur” ibaresi kullanılmalıdır.
Dava Açılırken Nelere Dikkat Edilmeli?
- Harç ve Gider Avansı: Bedel talep edilen davalarda nispi harç uygulanır. Peşin olarak dörtte biri ödenir.
- Adli Yardım: Maddi durumu olmayanlar, harç ve masraflardan geçici muafiyet için adli yardım talep edebilir.
- Avukatla Çalışmak: Ziynet eşyası davaları karmaşık olabilir; bir boşanma avukatından destek alınması önemlidir.
- Faiz Talebi: Bedel talep ediliyorsa, dava tarihinden itibaren yasal faiz talep edilmeli.
Ziynet Eşyaları Nasıl İspatlanır?
Ziynet eşyası davasında en önemli noktalardan biri, takıların takıldığını ve davalının zilyetliğinde olduğunu ispatlamaktır. Bu aşamada aşağıdaki deliller kullanılabilir:
Düğün Fotoğraf ve Videoları:
Takıların cinsi ve miktarını gösterebilir. Özellikle yakın plan görüntüler önemlidir.
Tanık Beyanları:
Düğünde hazır bulunan, takıların kim tarafından kime takıldığını gören tanıklar dinlenebilir. Güvenilir ve tarafsız tanıklar seçilmelidir.
Kuyumcu Faturaları – Sertifikalar:
Ziynet eşyalarının satın alındığına ilişkin belgeler veya sertifikalar önemli delillerdir.
Banka Kayıtları:
Kuyumculara yapılan ödemeler, altın bozdurma hareketleri banka kayıtlarıyla ispatlanabilir.
Hediye Kartları ve Yazışmalar:
Özellikle düğünde takıların kime verildiğine dair yazışmalar, kartlar delil olarak kullanılabilir.
Sosyal Medya Paylaşımları:
Düğün fotoğraflarının sosyal medya paylaşımları, ziynetlerin varlığı hakkında destekleyici delil olabilir.
Bilirkişi Raporu:
Mahkeme, takıların cins, ayar ve dava tarihindeki değerini tespit etmek için bilirkişi tayin edebilir. Bu rapor karar açısından oldukça etkileyicidir.
Yemin:
Davacı iddiasını ispatlayamazsa, davalıya yemin teklif edebilir. Yemin, kesin delil niteliğindedir.
Kadının İspat Yükümlülüğü Var mı?
Yargıtay kararlarına göre, düğünde takılan takılar kadına bağışlanmış sayılır. Bu nedenle kadının ziynetlerin kendisine ait olduğunu ayrıca ispatlamasına gerek yoktur. Aksini iddia eden erkek, ziynetlerin kadına ait olmadığını somut ve güçlü delillerle ispatlamalıdır.
Dava Sonrası Süreç Nasıl İlerler?
- Mahkeme, ziynetlerin aynen iadesine veya bedelinin ödenmesine karar verir.
- Karara karşı istinaf ve temyiz yolları açıktır.
- Karar kesinleşirse, icra takibi başlatılarak tahsil işlemi yapılabilir.
ZİYNET EŞYASI DAVASINDA İSPAT YÜKÜ VE DELİLLER NELERDİR?
Ziynet eşyası alacağı davalarında en kritik konulardan biri, takıların gerçekten takıldığı, var olduğu ve davalının zilyetliğinde bulunduğunun ispat edilmesidir. Bu yükümlülük kural olarak davacıya aittir. Davacı, düğünde takılan takıların türünü, miktarını, ayarını, değerini ve kime takıldığını net şekilde ortaya koymak zorundadır.
Ziynet Eşyasının İspatında Kullanılabilecek Deliller
- Düğün Fotoğrafları ve Videoları: Görsel deliller, takıların kim tarafından ve kime takıldığını, cinsini ve miktarını açıkça ortaya koyabilir.
- Tanık Beyanları: Düğüne katılan, takıların takıldığını gören, kime verildiğini bilen kişiler tanık olarak dinlenebilir. Bu tanıkların güvenilir ve olayları doğrudan gözlemlemiş olması gereklidir.
- Kuyumcu Faturaları, Sertifikalar: Alım-satım belgesi niteliğindeki faturalar, özellikle takıların türü ve değeri konusunda güçlü bir delil oluşturur.
- Banka Kayıtları: Takıların alınması veya bozdurulması sırasında yapılan banka işlemleri delil olarak değerlendirilebilir.
- Yazılı ve Dijital Yazışmalar: Mesaj, e-posta veya sosyal medya içerikleri, takıların akıbetine dair bilgi verebilir.
- Hediye Kartları ve Sertifikalar: Takılarla birlikte verilen belgeler, ziynet niteliğinin tespitinde kullanılabilir.
- Bilirkişi Raporu: Mahkeme, takıların ayarı, gramı ve dava tarihindeki değerini belirlemek için bilirkişi atayabilir.
- Yemin Delili: Taraflarca ileri sürülen iddialar ispat edilemezse, karşı tarafa yemin teklif edilebilir. Bu, kesin delil niteliği taşır.
Yargıtay’ın Görüşü ve İspat Yükü Değişikliği
Yargıtay yerleşik içtihatlarına göre, düğünde kadına takılan ziynet eşyaları, onun kişisel malı sayılır. Bu sebeple, kadın ziynet eşyalarının kendisine ait olduğunu ayrıca ispatlamak zorunda değildir. Bu durumda, ziynet eşyalarının kadına ait olmadığını ileri süren taraf (genellikle erkek), bu iddiasını güçlü ve hukuken geçerli delillerle ispatlamakla yükümlüdür.
Ziynet Eşyası Tanıkla İspatlanabilir mi?
Evet, ziynet eşyası davalarında tanık deliline başvurulabilir. Ancak tanıkların güvenilirliği, beyanlarının tutarlılığı ve diğer delillerle desteklenmesi şarttır. Sadece tanık beyanlarına dayanarak açılan davalar, delil yetersizliği gerekçesiyle reddedilebilir.
Örnek Yargıtay Kararı
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 09.06.2020 tarihli 2017/1055 E. ve 2020/367 K. sayılı kararında, tanık beyanlarının yeterli olduğu ve ziynet eşyalarının varlığını ispatladığı gerekçesiyle davacının talebini kabul etmiştir.
Ziynet Eşyası Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme
- Görevli Mahkeme: Aile mahkemeleridir. Bulunmayan yerlerde asliye hukuk mahkemesi, aile mahkemesi sıfatıyla görev yapar.
- Yetkili Mahkeme:
- Boşanma davası ile birlikte açılırsa, boşanma davasının görüldüğü mahkeme.
- Ayrı dava olarak açılırsa, davalının yerleşim yeri aile mahkemesi yetkilidir.
Ziynet Eşyası Davası Ne Zaman Açılmalı?
- Aynen İade Talebi: Ziynet eşyaları davalının elindeyse ve aynen iadesi isteniyorsa, bu istihkak davası niteliğindedir ve zamanaşımı söz konusu değildir.
- Bedel Talebi (Tazminat): Takılar mevcut değilse ve bedeli isteniyorsa, boşanmanın kesinleştiği tarihten itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresi içinde dava açılmalıdır (TBK m.146).
Ziynet Eşyası Davası Ortalama Ne Kadar Sürer?
- Dava süresi birçok faktöre bağlıdır:
- Mahkemenin iş yoğunluğu
- Delillerin toplanması (bilirkişi, tanık, keşif vb.)
- Tarafların tavrı (usul işlemleri, itirazlar, eksik belgeler)
- Adli tatil süreci
Ortalama olarak bir ziynet eşyası davası 1 ila 3 yıl arasında sürebilir. Ancak istinaf ve temyiz süreçleri, bu süreyi uzatabilir.
Ziynet eşyası davaları, ispat yükü, delillerin toplanması ve dava stratejisinin dikkatli belirlenmesi gereken teknik davalardır. Bu nedenle, uzman bir Aile Hukuku Avukatından destek alınması önemle tavsiye edilir.
Genel Kural: Düğün Takıları Kadının Kişisel Malı Sayılır
Yargıtay’ın istikrarlı içtihatlarına göre, düğünde kim tarafından, kime takılırsa takılsın; altın, ziynet eşyası ve nakit para, kadına bağışlanmış sayılır. Bu eşyalar, kadının kişisel malı olup boşanma halinde mal paylaşımına dahil edilmez.
Yargıtay Kararlarından Örnekler:
- HGK 2017/3-1040 E., 2020/240 K.: “Ziynet eşyaları aksine anlaşma veya örf-adet yoksa kadına aittir.”
- Yarg. 3. HD 2021/6471 E., 2021/13865 K.: “Düğünde takılan takılar, kadına ait sayılır.”
- Yarg. 2. HD 2016/9923 E., 2018/1103 K.: “Ziynet eşyalarının iadesi kadının kişisel malı olması nedeniyle mümkündür.”
Bu kararlar, Türk toplumundaki gelenek ve göreneklerin etkisiyle şekillenmiş olup, kadının ekonomik güvenliğini sağlamayı amaçlamaktadır.
İstisnai Durumlar: Düğün Takılarında Aksine Anlaşma ve Örf-Adet
- Aksine Anlaşma: Taraflar, evlilik öncesi veya sırasında yaptıkları evlilik sözleşmesiyle, takıların ortak mal olacağını veya erkeğe ait olacağını kararlaştırabilir. Bu tür anlaşmaların yazılı, açık ve tarafların özgür iradesiyle yapılmış olması gerekir.
- Yöresel Örf ve Adet: Bazı yörelerde takıların erkeğe ait sayıldığına dair örf ve adetler bulunabilir. Ancak bu durumun uygulanabilirliği, somut olayda tanıklarla ve delillerle ispat edilmelidir.
- Erkeğe Özgü Takılar: Erkek kol saati, bileklik, kravat iğnesi gibi yalnızca erkek tarafından kullanılabilecek takılar, istisna olarak erkeğe ait sayılır.
- Kadına Özgü Olmayan Takılar: Çeyrek, yarım, tam, gram altın gibi ziynetler, her ne kadar cinsiyete özel olmasa da, Yargıtay tarafından yine de kadına ait sayılmaktadır.
Düğünde Erkeğe Takılan Takılar Ne Olur?
Yargıtay uygulamasına göre, düğünde erkeğe takılan takılar da -erkeğe özgü takılar hariç olmak üzere- kadına bağışlanmış sayılır. Aksi ispat edilmedikçe, bu takılar da kadının kişisel malı olarak kabul edilir.
Nakit Para ve Düğün Hediyeleri Kimindir?
Düğünde takılan nakit para (TL, döviz vb.) da, genel kural gereği kadına aittir. Ancak aksine bir anlaşma veya örfi uygulama varsa durum değişebilir.
Erkek Düğün Takılarını Geri İsteyebilir mi?
Kural olarak, erkek eş düğün takılarını talep edemez. Ancak bazı özel durumlar istisna teşkil eder:
- Yazılı anlaşma yapılmışsa,
- Yerel örf ve adete göre takılar erkeğe aitse,
- Takılar erkeğe özgü nitelikteyse,
- Takılar geri verilmemek üzere erkeğe bağışlanmışsa.
Bu gibi durumlarda erkek, iddiasını kesin ve inandırıcı delillerle ispatlamakla yükümlüdür.
Evlilikte Altınların Bozdurulması ve Kullanımı
Ziynetlerin evlilik sürecinde bozdurulup harcanması durumunda önemli olan, kadının açık rızasıdır.
- Kadının Rızasıyla Harcama: Rıza varsa, kadın sonradan bu takıları geri isteyemez. Rızanın açık ve şüpheye yer bırakmayacak şekilde ispatlanması gerekir.
- Kadının Rızası Yoksa: Erkek, kadının rızası olmadan ziynetleri harcamışsa, kadın bu takıların aynen iadesini veya bedelini talep edebilir.
- Kadının Kendi Harcamaları: Kadın ziynetleri kendi isteğiyle ve kişisel ihtiyaçları için harcamışsa, sonradan talepte bulunamaz.
Ziynet Eşyaları Boşanmada Mal Paylaşımına Dahil Olur mu?
Hayır. Ziynet eşyaları, kural olarak kadının kişisel malı sayıldığından, edinilmiş mallara katılma rejimi kapsamında mal paylaşımına dahil edilmez. Ancak:
- Evlilik sözleşmesi ile ortak mal sayılmışsa,
- Ziynet niteliğinde olmayan yatırım amaçlı külçe altın varsa, mal paylaşımına konu olabilir.
Daha Önce Bozdurulan Takılar Geri Alınabilir mi?
Evet, bazı şartlarla talep edilebilir:
- Kadının rızası yoksa,
- Geri verilmemek üzere verilmemişse,
- Bozdurma ortak ihtiyaç için olsa bile, kadının açık onayı yoksa.
Kadın, bu taleplerini tanık, yazışma, video, fotoğraf ve banka kayıtları gibi her türlü delille ispat edebilir.
Kadının Ziynet Talep Edemeyeceği Durumlar
- Açık rıza ile ve geri verilmemek üzere verme,
- Kendi isteğiyle ve kişisel ihtiyaçları için harcama,
- Yazılı bağışlama.
Bu hallerde kadın, düğün takılarını geri isteyemez. Ancak bu durumun erkek tarafından ispat edilmesi gerekir.
Düğün Takıları Davasında Mahkeme Masrafları ve Harçlar (2024-2025)
Düğün takılarına ilişkin davalar aynen iade ya da bedel talepli açılabilir:
- Başvuru Harcı: 615,40 TL (2024 yılı için)
- Peşin Harç: Bedel davasında dava değerinin %0,6831’i oranında alınır.
- Gider Avansı: Tebligat, bilirkişi, tanık ve keşif giderlerini kapsar.
- Karar Harcı: Dava kabul edilirse nispi; reddedilirse karşı vekalet ücreti doğar.
Adli Yardım: Maddi durumu yetersiz kişiler, mahkemeye başvurarak harçlardan geçici muafiyet talep edebilir.
Dava Kazanılırsa: Harç ve yargılama giderleri, karşı taraftan tahsil edilir.
Düğün takılarıyla ilgili uyuşmazlıklarda Yargıtay kararları yönlendirici niteliktedir. Taraflar arasında yazılı bir anlaşma veya örfi uygulama yoksa, düğünde takılan altın ve paralar kadına aittir. Ancak her somut olayın kendi içinde değerlendirilmesi gerekir. Bu nedenle, bu tür davalarda uzman bir aile hukuku avukatından hukuki danışmanlık alınması tavsiye edilir.
YALOVA BOŞANMA DAVALARI İÇİN ALANINDA UZMAN AVUKATLARIMIZA ULAŞIN
Eğer sizinde boşanma davalarında ziynet alacakları konusunda sorularınız varsa, Evlilik birliğinizde çözüm bulunamayan sorunlar yaşıyor ve artık bir adım atma zamanının geldiğine inanıyorsanız, Yalova’daki uzman Boşanma Avukatlarımızdan destek alarak sürecinizi güvenle başlatabilirsiniz.
Yalova’da boşanma davalarına odaklanan deneyimli hukuk ekibimiz, her biri alanında uzmanlaşmış avukatlardan oluşmaktadır. Evlilik birliğinin temelinden sarsılması, anlaşmalı boşanma davası, çekişmeli boşanma davası, nafaka davası, velayet davası, mal paylaşımı davası ve tazminat davası gibi konularda size özel hukuki çözümler sunuyoruz.
Neden Bizi Tercih Etmelisiniz?
- Boşanma davalarında uzmanlık: Yalnızca boşanma değil, boşanmanın tüm hukuki boyutlarında etkin bilgi ve deneyim sahibiyiz.
- Yalova yerel mahkemelerinde güçlü temsil: Yerel uygulamaları bilen, sonuç odaklı avukat kadrosuna sahibiz.
- Şeffaf iletişim ve stratejik danışmanlık: Dava sürecinin her aşamasında sizi bilgilendiriyor, adım adım birlikte ilerliyoruz.
- Kişiye özel çözüm planları: Her müvekkilimizin yaşamı farklıdır; biz de ona uygun bir yol haritası sunarız.
En iyi boşanma avukatları.
Siz de Yalova’da boşanma sürecinizi profesyonelce yürütmek, haklarınızı en doğru şekilde savunmak istiyorsanız, bizimle hemen iletişime geçin. Avukatlarımız ilk görüşmede durumunuzu analiz ederek sizi en doğru şekilde yönlendirecektir. İletişim sayfamızdan bize ulaşabilir ve boşanma davanız ile ilgili detaylı bilgi alabilirsiniz.
ZİYNET EŞYASI DAVALARI HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR (HUKUKİ REHBER)
Ziynet eşyalarının paylaşımı ve iadesiyle ilgili davalar, aile hukuku uygulamalarında sıkça karşılaşılan hukuki uyuşmazlıklardan biridir. Bu rehberde, ziynet eşyası davasına ilişkin en çok merak edilen soruları, Yargıtay kararları ve güncel uygulamalar ışığında detaylı ve anlaşılır şekilde yanıtladık.
Soru:1. Ziynet Eşyası Davasında Görevli Mahkeme Hangisidir?
Ziynet eşyasına ilişkin davalarda görevli mahkeme, Aile Mahkemesi’dir. Aile mahkemesi bulunmayan yerlerde, Asliye Hukuk Mahkemesi bu davalara aile mahkemesi sıfatıyla bakar.
Soru:2. Ziynet Davasında Yetkili Mahkeme Neresidir?
Eğer dava boşanma davasıyla birlikte açılıyorsa, boşanma davasının görüldüğü mahkeme yetkilidir. Boşanma kesinleştikten sonra ayrı bir dava olarak açılıyorsa, bu durumda davalının yerleşim yeri mahkemesi yetkili olur.
Soru:3. Ziynet Eşyası Davası Ne Kadar Sürer?
Davanın süresi; mahkemenin iş yoğunluğu, delillerin toplanma süresi ve tarafların iş birliğine bağlı olarak değişebilir. Ortalama olarak 1 ila 3 yıl arasında sürebilmektedir.
Soru:4. Ziynet Eşyası Davasında Zamanaşımı Süresi Var mıdır?
Aynen iade talepleri için herhangi bir zamanaşımı süresi bulunmaz. Ancak bedel (tazminat) talepleri için boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresi söz konusudur.
Soru:5. Düğünde Takılan Altınlar Kime Aittir?
Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, düğün sırasında takılan altınlar kim tarafından ve kime takılırsa takılsın, kadına bağışlanmış sayılır. Ancak erkek kol saati gibi erkeğe özgü takılar bu kuralın istisnasıdır.
Soru:6. Düğünde Takılan Nakit Paralar Kadına mı Aittir?
Evet, Yargıtay kararlarına göre düğünde takılan paralar da ziynet eşyası gibi değerlendirilir ve kural olarak kadına ait sayılır.
Soru:7. Erkek Hangi Durumlarda Düğün Takılarını Talep Edebilir?
- Eşler arasında yazılı bir anlaşma varsa,
- Yerel örf ve adet erkeğe aitliği destekliyorsa,
- Takılar erkeğe özgü ise,
- Ziynetlerin erkeğe geri verilmemek üzere verildiği ispatlanabiliyorsa.
Soru:8. Kadın Hangi Durumlarda Takıların İadesini Talep Edemez?
- Takıları geri verilmemek üzere erkeğe verdiyse,
- Kendi kişisel ihtiyaçları için harcadıysa,
- Açık ve yazılı olarak erkeğe bağışladıysa.
Soru:9. Boşanma Halinde Ziynet Eşyaları Mal Paylaşımına Dahil Edilir mi?
Hayır, ziynet eşyaları kişisel mal olarak değerlendirilir ve mal paylaşımına dahil edilmez. Ancak evlilik sözleşmesi veya yatırım amaçlı alınmış altınlar gibi istisnalar mümkündür.
Soru:10. Ziynet Eşyalarının Harcanması Durumunda Kadının Hakkı Ne Olur?
Kadının açık rızasıyla ve ortak ihtiyaçlar için harcanmışsa, sonradan iade talep edemez. Ancak rıza yoksa, aynen iade veya bedel talebi mümkündür.
Soru:11. Ziynet Eşyası Davasında Hangi Deliller Kullanılabilir?
- Düğün videoları ve fotoğrafları,
- Tanık beyanları,
- Kuyumcu faturaları,
- Banka kayıtları,
- Yazılı veya dijital yazışmalar,
- Sosyal medya içerikleri,
- Bilirkişi raporları,
- Yemin.
Soru:12. Tanık Tek Başına Yeterli Delil Sayılır mı?
Hayır. Tanık beyanları önemlidir ancak tek başına yeterli değildir. Diğer somut delillerle desteklenmelidir.
Soru:13. Bilirkişi İncelemesi Yapılır mı?
Evet. Mahkeme, takıların ayarı, miktarı ve dava tarihindeki değeri için bilirkişi (genellikle kuyumcu) incelemesi yaptırabilir.
Soru:14. Avukat Tutmak Zorunlu mudur?
Hayır. Ancak hukuki bilgi ve dava pratiği gerektiren bu süreçte avukat desteği almak hak kayıplarını önlemek adına önemlidir.
Soru:15. Mahkeme Masrafları ve Harçlar Ne Kadardır?
2024-2025 yılı için:
- Başvurma harcı: 615,40 TL (maktu)
- Bedel davasında nispi harç: Dava değerinin binde 68,31’i
- Gider avansı: Tanık, tebligat, bilirkişi gibi giderleri kapsar
Kazanan taraf, yargılama giderlerini karşı taraftan talep edebilir.
Soru:16. Evi Terk Eden Kadın Altınlarını Alabilir mi?
Yargıtay’a göre, evi terk eden kadın altınlarını yanında götürmüş sayılır. Kadın, ziynetlerin evde kaldığını ve zorla elinden alındığını ispatlamakla yükümlüdür.
Soru:17. Ziynetlerin Değerinin Hesaplandığı Tarih Hangisidir?
Dava konusu ziynet eşyalarının bedeli, dava tarihi itibariyle değerlendirilerek hesaplanır.
Soru:18. Ziynet Alacağı Davasında Faiz Talep Edilebilir mi?
Evet, dava tarihinden itibaren yasal faiz istenebilir.
Soru:19. Ziynet Eşyaları Çalınırsa Ne Yapılmalı?
Derhal emniyete bildirilmelidir. Ayrıca boşanma davası içinde veya ayrı bir dava ile ziynetlerin bedeli talep edilebilir. Polis tutanağı, kamera kaydı, tanık beyanı gibi deliller kullanılabilir.