Çocuğun Velayeti Kime Verilir? Anneye mi? Babaya mı? Devlete mi?2025
Boşanma davalarının en hassas konularından biri çocuğun velayetidir. Türk Medeni Kanunu’na göre velayet, çocuğun üstün yararı gözetilerek düzenlenir. Yani mahkeme, anne veya babanın taleplerinden çok çocuğun sağlıklı, güvenli ve mutlu bir şekilde büyümesini esas alır.
Bu yazımızda velayetin hangi durumlarda anneye, hangi durumlarda babaya verileceğini ve bazı hallerde neden devlet korumasına alınabileceğini detaylı şekilde inceleyeceğiz.
Velayetin Anneye Verildiği Durumlar
Genel olarak, küçük yaştaki çocukların bakım ve ihtiyaçlarını daha iyi karşılayabileceği düşüncesiyle velayet çoğunlukla anneye bırakılır. Ancak bu, her durumda otomatik olarak velayetin anneye verileceği anlamına gelmez.
Mahkemenin anneye velayeti verme ihtimali daha yüksek olduğu durumlar:
- Çocuğun küçük yaşta olması (özellikle 0-6 yaş arası)
- Annenin çocuğun fiziksel, duygusal ve eğitim ihtiyaçlarını düzenli şekilde karşılayabilecek durumda olması
- Annenin yaşam koşullarının çocuğun yararına uygun olması (barınma, güvenlik, eğitim imkânı, düzenli gelir)
- Annenin çocuğu babadan daha iyi koruyabileceğinin anlaşılması
- Babada çocuğun gelişimine zarar verecek alışkanlıkların bulunması (alkol, uyuşturucu, şiddet eğilimi vb.)
Mahkeme, bu tür koşulların varlığında çocuğun velayetini anneye vermeyi tercih edebilir.
Velayetin Babaya Verildiği Durumlar
Toplumda velayetin genellikle anneye bırakıldığı düşünülse de, bazı hallerde çocuğun üstün yararı babanın yanında kalmasını gerektirebilir.
Velayetin babaya verilebileceği durumlara örnekler:
- Anne çocuğun bakımını ihmal ediyorsa (çocuğa zarar verme, terk etme, ilgilenmeme gibi)
- Anne, çocuğa sağlıklı bir yaşam ortamı sunamıyorsa
- Anne, ruhsal veya fiziksel rahatsızlık nedeniyle çocuğun ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumdaysa
- Annenin şiddet uyguladığı ya da çocuğu istismar ettiği tespit edilirse
- Baba, çocuğun eğitim, sağlık ve güvenlik ihtiyaçlarını daha iyi karşılayabilecek durumdaysa
Bu gibi hallerde mahkeme velayeti babaya bırakabilir.
Velayetin Devlet Korumasına Verildiği Durumlar
Bazı özel durumlarda ise mahkeme, velayeti ne anneye ne de babaya verir. Eğer çocuğun her iki ebeveyninin yanında da güvenliği ve sağlıklı gelişimi risk altındaysa, çocuğun devlet korumasına alınmasına karar verilebilir.
Bu durumlara örnek:
- Hem anne hem babanın çocuğa zarar verme ihtimalinin yüksek olması
- Anne ve babanın ağır bağımlılık ya da psikolojik sorunlar nedeniyle çocuğun bakımını üstlenememesi
- Aile içi şiddet, ihmal veya istismar vakaları
- Ebeveynlerin çocuğu terk etmesi veya ilgilenmemesi
Bu gibi hallerde çocuğun üstün yararı gözetilerek Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından koruma altına alınması sağlanır.
Mahkeme Velayet Kararında Hangi Ölçütleri Dikkate Alır?
Velayet kararında çocuğun üstün yararı en temel ölçüttür. Mahkeme şu hususlara bakar:
- Çocuğun yaşı ve gelişim dönemi
- Eğitim ve sağlık imkânları
- Ebeveynin yaşam koşulları ve ekonomik durumu
- Ebeveynin çocuğa sevgi, ilgi ve bakım gösterip göstermediği
- Çocuğun psikolojik ve duygusal ihtiyaçları
- Çocuğun anne veya babaya bağlılığı
Sonuç: Çocuğun Menfaati Her Şeyden Önce Gelir
Velayet davasında anne veya baba olmak tek başına yeterli değildir. Mahkeme, çocuğun menfaatini kim daha iyi koruyacaksa velayeti ona verir. Bu kimi zaman anne, kimi zaman baba olabilir. Eğer hiçbir ebeveyn uygun değilse, çocuk devletin korumasına alınır.
Boşanma aşamasında olan anne ve babalar için en önemli nokta, çocuğun üstün yararını ön planda tutmaktır.
Çocuğun Velayeti Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Çocuğun velayeti kime verilir?
Çocuğun velayeti, anne ya da babadan hangisi çocuğun üstün yararını daha iyi sağlayabilecekse ona verilir. Küçük yaşlardaki çocuklarda velayet çoğunlukla anneye bırakılır, ancak şartlara göre babaya da verilebilir.
2. Velayet davasında anne mi avantajlıdır baba mı?
Özellikle 0-6 yaş arasındaki çocuklarda anne avantajlıdır. Ancak annenin çocuğa bakamayacak durumda olması hâlinde velayet babaya verilebilir.
3. Çocuğun velayeti her zaman anneye mi verilir?
Hayır. Anne çocuğun bakımını ihmal ediyor, sağlıklı ortam sağlayamıyor ya da şiddet uyguluyorsa velayet babaya verilebilir.
4. Çocuğun velayeti babaya hangi durumlarda verilir?
Baba, çocuğun güvenliğini, eğitimini ve bakımını daha iyi sağlayabiliyorsa; anne ilgisiz, sağlıksız bir ortamda yaşıyor veya çocuğa zarar veriyorsa velayet babaya bırakılır.
5. Velayet kararı nasıl verilir?
Mahkeme, anne ve babanın şartlarını değerlendirir, çocuğun yaşı ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurur. Karar tamamen çocuğun üstün yararına göre verilir.
6. Velayet anne ya da babaya değil de devlete verilebilir mi?
Evet. Eğer her iki ebeveyn de çocuğun güvenliğini sağlayamıyorsa ya da ciddi ihmal ve istismar söz konusuysa, çocuk devlet korumasına alınır.
7. Çocuğun velayetinde yaş faktörü önemli midir?
Evet. Küçük çocukların bakımı genellikle anneye bırakılırken, daha büyük yaşlardaki çocuklarda mahkeme çocuğun görüşünü de dikkate alabilir.
8. 12 yaşındaki çocuğun velayetinde çocuk kendi tercih yapabilir mi?
12 yaş ve üzeri çocukların görüşü mahkeme tarafından dikkate alınır, ancak nihai kararı yine hâkim verir.
9. Velayet kararı değiştirilebilir mi?
Evet. Koşullar değiştiğinde, örneğin velayeti alan ebeveyn çocuğa iyi bakmıyorsa, diğer ebeveyn velayet değişikliği davası açabilir.
10. Ortak velayet mümkün mü?
Türkiye’de boşanma sonrası ortak velayet ancak anne ve babanın anlaşmasıyla ve çocuğun yararına olacaksa mümkündür.
11. Velayet davası ne kadar sürer?
Dosyanın yoğunluğuna, delillere ve bilirkişi raporlarına göre süre değişir. Ortalama birkaç ay ile bir yıl arasında sonuçlanabilir.
12. Velayet davası açmak için avukat tutmak gerekir mi?
Zorunlu değildir, ancak sürecin hukuki boyutu karmaşık olduğu için tecrübeli bir boşanma avukatı ile ilerlemek hak kaybı yaşamamak adına faydalı olur.
13. Çocuğun velayetini almak için hangi belgeler gerekir?
Genellikle gelir durumu, yaşam koşulları, sağlık durumu gibi belgeler ve tanık beyanları önemlidir. Mahkeme ayrıca sosyal inceleme raporu da isteyebilir.
14. Çocuğun velayetini kaybeden ebeveyn çocukla görüşebilir mi?
Evet. Mahkeme tarafından belirlenen kişisel ilişki düzenlemesi sayesinde çocuğu belirli gün ve saatlerde görebilir.
15. Anne veya baba çocuğu diğerinden gizleyebilir mi?
Hayır. Çocuğu diğer ebeveynden gizlemek veya görüştürmemek hukuka aykırıdır ve cezai yaptırımı vardır.
16. Velayet hakkı kötüye kullanılabilir mi?
Evet, ancak bu durumda diğer ebeveyn dava açarak velayetin değiştirilmesini talep edebilir.
17. Çocuğun velayetinde ekonomik durum mu daha önemlidir sevgi mi?
Her ikisi de önemlidir. Mahkeme, çocuğun hem maddi hem de manevi ihtiyaçlarını kimin daha iyi karşılayabileceğine bakar.
18. Anne çalışıyorsa velayet babaya verilir mi?
Hayır. Anne çalışıyor olsa bile çocuğa bakabilecek düzeni varsa velayet anneye verilebilir. Çalışmak velayet için dezavantaj değildir.
19. Velayet davasında çocuğun fikri dikkate alınır mı?
Evet. Çocuk belli bir yaşa geldiyse (genellikle 8-12 yaş arası) mahkeme çocuğun görüşünü dinler.
20. Velayet kararına itiraz edilebilir mi?
Evet. Karar sonrası istinaf veya temyiz yolu açıktır. Taraflar karara itiraz edebilir.
Yalova Boşanma Davaları İçin Alanında Uzman Avukatlarımıza Ulaşın
Eğer sizde evliliğinizle ilgili sorunlar yaşıyorsanız ve velayet davası ile karşı karşıyaysanız alanında uzman boşanma ve aile hukuku avukatlarımızdan en doğru bilgiyi alabilirsiniz.
Evlilik birliğinizde çözüm bulunamayan sorunlar yaşıyor ve artık bir adım atma zamanının geldiğine inanıyorsanız, Yalova’daki uzman boşanma avukatlarımızdan destek alarak sürecinizi güvenle başlatabilirsiniz.
Yalova’da boşanma davalarına odaklanan deneyimli hukuk ekibimiz, her biri alanında uzmanlaşmış avukatlardan oluşmaktadır. Evlilik birliğinin temelinden sarsılması, anlaşmalı boşanma davası, çekişmeli boşanma davası, nafaka davası, velayet davası, mal paylaşımı davası ve tazminat davası gibi konularda size özel hukuki çözümler sunuyoruz.
Neden Bizi Tercih Etmelisiniz?
- Boşanma davalarında uzmanlık: Yalnızca boşanma değil, boşanmanın tüm hukuki boyutlarında etkin bilgi ve deneyim sahibiyiz.
- Yalova yerel mahkemelerinde güçlü temsil: Yerel uygulamaları bilen, sonuç odaklı avukat kadrosuna sahibiz.
- Şeffaf iletişim ve stratejik danışmanlık: Dava sürecinin her aşamasında sizi bilgilendiriyor, adım adım birlikte ilerliyoruz.
- Kişiye özel çözüm planları: Her müvekkilimizin yaşamı farklıdır; biz de ona uygun bir yol haritası sunarız.
En iyi boşanma avukatları.
Siz de Yalova’da boşanma sürecinizi profesyonelce yürütmek, çocuğun velayet davalarında haklarınızı en doğru şekilde savunmak istiyorsanız, bizimle hemen iletişime geçin. Avukatlarımız ilk görüşmede durumunuzu analiz ederek sizi en doğru şekilde yönlendirecektir. İletişim sayfamızdan bize ulaşabilir ve boşanma davanız ve çocuğun velayeti davaları ile ile ilgili detaylı bilgi alabilirsiniz.
AVUKATA SOR
Aşağıdaki formu doldurarak uzman avukatlarımızdan bilgi alabilirsiniz.
